Głównym zadaniem oleju silnikowego jest smarowanie i chłodzenie części silnika.
Podczas normalnej pracy silnik zużywa pewną ilość oleju z następujących powodów:
Olej silnikowy służy do smarowania tłoków, pierścieni tłokowych i cylindrów (część wchodzi do komory spalania i spala się). Cienka warstwa oleju silnikowego pozostaje na ściankach cylindrów, gdy tłoki przesuwają się w dół. Podciśnienie wytwarzane podczas pracy silnika zasysa pewną ilość oleju do komory spalania. Olej ten, podobnie jak olej ze ścianek cylindra, jest spalany podczas spalania mieszanki paliwowo-powietrznej w komorze spalania.
Na zużycie oleju duży wpływ ma lepkość i jakość oleju, prędkość obrotowa silnika, warunki jazdy itp. Silnik zużywa więcej oleju w trudnych warunkach pracy, takich jak wysokie prędkości oraz częste przyspieszanie i zwalnianie.